Oprichting van De Einder

Op 17 februari 1994 heeft in café-restaurant ‘Koekenbier’ in Alkmaar een bijeenkomst plaatsgevonden over Hulp bij zelfdoding, georganiseerd door de afdeling Alkmaar van het Humanistisch Verbond. Een aantal ‘bekende Nederlanders’ vormde er een forum en een levendige, zeer betrokken discussie kwam tot stand. De discussie ging over de vraag hoe het toch kwam dat er voor ieder probleem van welke aard dan ook, materieel, psychisch of lichamelijk, hulp en advies is te vinden terwijl wanneer het gaat om een hulpvraag die het eigen levenseinde betreft, de deuren worden dichtgegooid of gewezen wordt op wegen die de doodswens moeten ‘genezen’. Het gevolg voor betrokkenen is vaak een verder leven van ondraaglijk lijden en zelfs gewelddadige zelfdodingen die niet alleen in kille eenzaamheid uitgevoerd worden, maar die ook veel leed bij naasten en toevallige aanwezigen teweeg brengen.

De discussie is geëindigd met de vraag ‘Blijft het bij een middag praten of gaan we wat doen?’. Het antwoord was duidelijk. Discussiëren alleen maar om een taboe te doorbreken is niet voldoende, er moet wat gebeuren. Dagelijks worden immers mensen met een doodswens in de steek gelaten.

Token Bartman, Adri Brolsma-Polling, Marjolijn van Dierendonck en Jan Hilarius vormden die dag ter plekke een comité. Het comité is een paar keer bij elkaar gekomen, waarna in juni 1995 besloten werd tot oprichting van Stichting de Einder. De doelstellingen van De Einder als stichting op humanistische grondslag werden geformuleerd als ‘Het bevorderen en indien wenselijk zelf uitvoeren van professionele begeleiding van mensen met een doodswens die hulp vragen met respect voor de autonomie van degenen die om hulp vragen en het bespreekbaar maken van het verschijnsel dat er mensen zijn die een doodswens hebben.’

Brochure, bulletin en jaarverslag

Kort na haar oprichting geeft De Einder een brochure uit: Een waardig levenseinde onder eigen regie. Deze uitgave krijgt veel aandacht en kritiek vooral vanwege de omschreven zelfdodingsmethode, namelijk de methode met behulp van slaapmiddelen en een plastic zak. Een advertentie die aan de Volkskrant ter plaatsing werd aangeboden met het oog op verkoop van de brochure werd zelfs geweigerd.

Er werd een informatiebulletin verspreid en in 2000 verscheen het eerste jaarverslag op basis van informatie die door De Einder gefaciliteerde consulenten aandroegen. De bedoeling van het jaarverslag was het verkrijgen van inzicht in de samenstelling van de hulpvrager van de consulenten en de aard van de contacten alsmede het nastreven van transparantie in de bezigheden van De Einder en de door haar gefaciliteerde consulenten.

Counselors, themadagen en training

De hausse aan publiciteit in 1995 leverde onverwachte reacties en concrete vragen om hulp op. De aandacht van de media zorgde ervoor dat geïnteresseerde hulpverleners zelf met De Einder contact zochten. In latere jaren werden consulenten geworven via het eigen Kwartaalbulletin, Relevant, Humus en de Humanist. In 2015 waren er zes consulenten. Op 11 september 1996 vond de eerste bijeenkomst plaats van bestuur en consulenten. Het bestuur nodigt thans de consulenten meerdere keren per jaar uit voor ‘themadagen’. Consulenten en bestuursleden treffen elkaar daarbij persoonlijk om informatie en ervaringen uit te wisselen. Sinds 2008 en 2009 werden de themadagen gecombineerd met een training voor startende en reeds actieve consulenten. Daarnaast vindt er met regelmaat intervisie plaats om van elkaars beroepspraktijk te leren, casuïstiek te behandelen, feedback te geven en te krijgen.

De Einder naast NVVE, SLK, SWL, CLW en SLC

In Nederland staat thans een zestal organisaties voor een vergelijkbaar doel: de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE), de Levenseindekliniek (SLK), de Stichting Waardig Levenseinde (SWL), de Coöperatie Laatste Wil (CLW), de Stichting Levenseindecounseling (SLC) en de Stichting de Einder. Het doel is het naar vermogen verkrijgen of behouden van regie en zeggenschap over het eigen levenseinde.

Voornoemde organisaties moeten als complementair worden gezien in die zin dat zij elkaar aanvullen qua wegen die zij bewandelen om te bewerkstelligen dat mensen voor wie het leven een niet te torsen opgave geworden is, op humane en waardige wijze hun leven kunnen beëindigen.

• NVVE heeft als speerpunt de beïnvloeding van de politieke en maatschappelijke discussie rond een humane dood in eigen regie.
• De Levenseindekliniek tracht te voorzien in de leegte die ontstaat wanneer de eigen huisarts om persoonlijke reden aan een euthanasieverzoek geen gevolg wil geven.
• Stichting Waardig Levenseinde maakt zich sterk voor de beschikbaarheid van gedegen voorlichting omtrent humane methoden van zelfdoding en de actualisering daarvan.
• Coöperatie Laatste Wil legt zich toe op het toegankelijk maken van een levenseindepil.
• Stichting Levenseindecounseling richt zich op levenseindecounseling.
• Stichting de Einder biedt begeleiding aan mensen met een doodswens. Daarnaast werken bestuur, adviseurs en vrijwilligers van De Einder door middel van regelmatig contact met diverse maatschappelijke organisaties, overheidsinstanties en politieke vertegenwoordigers aan het legaal beschikbaar maken van de pil van Drion.

De Einder hecht aan een zo groot mogelijke samenwerking met alle organisaties die een vergelijkbaar doel nastreven, zowel in Nederland als daarbuiten.

Afgelopen decennium

In 2004 is de website www.deeinder.nl de lucht ingegaan. De Einder kreeg daardoor een grotere bekendheid terwijl de mail voor een snellere bereikbaarheid zorgde.

Als stichting op humanistische grondslag werd De Einder in 2008 toegelaten als lid van de Humanistische Alliantie. Deze Alliantie is een vereniging van ongeveer vijftig humanistisch georiënteerde organisaties met een directe achterban van 85.000 medewerkers, vrijwilligers en abonnees. De totale achterban, in de ruime zin van het woord, wordt geschat op minstens 1 miljoen humanisten van uiteenlopende signatuur.

Daarnaast kreeg de internationale positie eveneens in 2008 vorm door het lidmaatschap van de World Federation of Right to Die Societies. Deze Wereld Federatie omvat momenteel 54 organisaties in 25 landen die het recht op waardig sterven verdedigen. De federatie zorgt voor de mogelijkheid van onderling internationaal contact tussen de diverse organisaties die in de verschillende landen het individuele recht op een zelfgekozen levenseinde veilig willen stellen. Inmiddels is er ook een Europese Federatie opgericht. Hiervan is De Einder lid.